Maria Wierusz-Kowalska
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Alma Mater |
École de la Cambre |
Dziedzina sztuki |
rzeźbiarstwo, tkactwo artystyczne |
Epoka |
współczesna |
Maria Irena Wierusz-Kowalska (ps. Tapta) (ur. 7 kwietnia 1926 w Kościanie, zm. 27 grudnia 1997 w Brukseli, Belgia) – belgijska rzeźbiarka pochodzenia polskiego[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się 7 kwietnia 1926 jako Maria Irena Boyé[2]. Jej rodzicami byli Władysław Boyé i Anna Maria Rzaśnicka. Miała dwie siostry Annę i Krystynę[3]. Pseudonim Tapta towarzyszył jej od dzieciństwa. Kiedy miała 3 lub 4 lata ustawiała lalki w kręgu, wchodziła do środka, gdzie tańczyła i śpiewała, mówiąc "jestem Tapta, Tapta, Tapta"[4]. Tapta przyjęło się w jej rodzinie i używała go do końca życia, również w życiu artystycznym[2].
W wieku 18-nastu lat brała udział w Powstaniu Warszawskim, co naznaczyło ją dużą traumą, o której później nie chciała mówić. Po powstaniu trafiła do niewoli niemieckiej, gdzie z numerem 298859, do końca wojny przebywała w Stalagu IV B Zeithain. Po wojnie, opuściła Polskę wraz ze swoim narzeczonym, późniejszym mężem Krzysztofem Wieruszem-Kowalskim[3], inżynierem, który był wnukiem malarza Alfreda Wierusza-Kowalskiego[5].
Początkowo osiadła w Londynie, potem zamieszkała w Brukseli. Na początku chciała studiować medycynę, w końcu zdecydowała się na studia artystyczne w École de la Cambre (od 1945). Od 1950 przez dziesięć lat przebywała razem z mężem w Kongu Belgijskim, gdzie jej mąż dostał pracę (jako inżynier lądowy). Wyjazd ten miał duże znaczenie dla jej drogi artystycznej. Przyroda oraz sposób wyplatania koszy przez miejscowych zainspirował ją do pracy z tkaniną. Zbliżając się do czterdziestki stała się czynną artystką. Do określenia swojej twórczości stosowała termin „miękka rzeźba” (sculpture souple/flexible forms).
W 1975 r. uzyskała tytuł profesora i objęła warsztat gobelinu w La Cambre. Wykładała rzeźbę w École de la Cambre do 1990, w 1980 prowadziła warsztaty z rzeźby "Structure" w Fondation de la Tapisserie w Tournai[1]. Wychowała kilka pokoleń belgijskich artystek i artystów, takich jak: Ann Veronica Janssens, Monica Droste i Marie-Jo Lafontaine.
Zmarła 27 grudnia 1997 w Brukseli.
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Tapta tworzyła asamblaże z materiałów elastycznych, tworzone przez nią rozbudowane struktury tekstylne posiadały różną skalę. Od miniaturowych po monumentalne rozwiązania architektoniczne zintegrowane z otaczającą je przestrzenią. Jej prace uczestniczyły w międzynarodowych konfrontacjach tkackich m.in. w Londynie, Lozannie i Łodzi, miała wiele wystaw indywidualnych. Prace Marii Wierusz-Kowalskiej znajdują się w kolekcjach muzeów w Brukseli, Lozannie, Antwerpii oraz w wielu kolekcjach prywatnych[6].
Dzieła w przestrzeni
[edytuj | edytuj kod]- Voûtes flexibles, stacja metra Veeweyde/Veeweide w Metro w Brukseli (1985);
- Niké ou Projection de forces, u zbiegu rue des Bruyères i rue Pierre-Joseph Redouté w Louvain-la-Neuve (1988);
- Transit, Musée en plein air du Sart Tilman, Uniwersytet w Liège (1992);
- Lieu de transition, Musée en plein air du Sart Tilman, Uniwersytet w Liège (1992);
- L'esprit ouvert, Boulevard Émile Jacqmain, Bruksela (1997).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wierusz-Kowalska Maria Irena, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-02-03] .
- ↑ a b Muzeum Susch - Tapta: Flexible Forms - Current - Exposiziuns Temporaras [online], www.muzeumsusch.ch [dostęp 2024-10-05] .
- ↑ a b Maria Wierusz-Kowalska | Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu [online], poznan.uw.gov.pl [dostęp 2024-10-05] .
- ↑ Tapta, czyli Maria Wierusz-Kowalska. Znana w Belgii, nieodkryta w Polsce [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-12-20] .
- ↑ Tapta, Frogott Heritage
- ↑ Tapta News [o który artykuł chodzi? kto jest jego autorem? data publikacji?]
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tapta, czyli Maria Wierusz-Kowalska. Znana w Belgii, nieodkryta w Polsce. Marika Kuźmicz Polskie Radio. Dwójka.
- Fundacja Arton: Remember Her Name: Tapta.
- Teczka Wierusz-Kowalska Maria, Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej, teczka 925/WSK.